Kadıncaemlak Yazarlarımızdan AV. Dilsad Yelken bu haftaki yazısında 'TAPU TAHSİS BELGESİ NEDİR VE HANGİ ŞARTLARDA HAK SAHİBİNE TAPU ALMAYA HAKKI KAZANDIRIR' konusunu kaleme aldı.
Tapu tahsis belgesi, henüz yürürlükte olan ve süresi 31 Mayıs 2018 ‘e kadar uzatılan 2981 sayılı “İmar Ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanunun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun” uyarınca hazine, belediye, il özel idaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğü,’nün idare ettiği arsa ve araziler üzerinde gecekondu hak sahipleri tarafından yapılmış yapıların hak sahipleri tarafından kullanılması için tahsis edilen ve hak sahibine şahsi hak olan zilyetlik hakkı sağlayan bir belge niteliğindedir. Tapu tahsis belgesi Tapu senedi değildir, dolayısıyla hak sahibine ayniyet ilkesi gereği mülkiyet hakkı vermez.
Tapu tahsis belgesini yukarıda belirtilen Kamu kuruluşları vermektedir. Anılan kamu kuruluşlarından kayıt maliki olan kamu kuruluşu arsa veya araziler üzerinde, gecekondu sahiplerince yapılmış yapıları, yasa çerçevesinde tespit ettirildikten sonra, kayıt maliki kamu kuruluşunca bu yer hak sahibi adına tahsisini sağlar ve bu tahsisin yapıldığı ilgili Tapu Müdürlüğü’ne bildirilerek tapu sicilinin beyanlar hanesinde gösterilmek şartıyla ilgilisine "Tapu Tahsis Belgesi" verilir.
2981 sayılı Yasa’nın 14/f (Değişik : 22/5/1986-3290/7 md.) maddesine göre gecekondular ile inşaasına başlanan imar mevzuatına, ruhsat ve eklerine aykırı yapılar yasa kapsamına alınarak ruhsatsız ve gecekondu ayrımı yapılmamıştır.
Tapu tahsis belgesi, ıslah imar planı veya kadastro planları yapıldıktan sonra hak sahiplerine verilecek tapuya esas teşkil eder. Yahni tapu tahsis belgesi kamu kuruluşlarına ait araziler üzerine yapılmış gecekondu sahiplerine ıslah imar planları yapılıncaya kadar hak sahibi olmasını sağlayan mülkiyet hakkı vermeyen kullanımdan bir ön tapu niteliğindedir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.12.1996 tarihli ve 1996/14-763-864 sayılı kararında tapu tahsis belgesi bir mülkiyet belgesi olmayıp yalnızca fiili kullanmayı belirleyen ve ilgilisine kişisel hak sağlayan bir zilyetlik belgesi olduğu ve tapu tahsis belgesinin varlığı tahsis edilen yerin adına tahsis yapılan kişi veya mirasçıları adına tescili için yeterli olmadığı belirtilmiştir.
Tahsis kapsamındaki yerin hak sahibi adına tescil edilebilmesi için;
- Hukuki açıdan geçerliliği olan bir tapu tahsis belgesinin olması
- Tahsis bulunan yerde 3194 sayılı Yasanın 18. maddesine göre imar planı veya 3290 sayılı yasa ile değişik 2981 sayılı yasa uyarınca ıslah imar planlarının uygulanması olması
-İlgilisine, tapu tahsis belgesi gereğince bir başka yerden tahsis yapılmamış olması,
-Tahsis edilen yerin kamu hizmetine ayrılmamış ve imar planına göre konut alanında olması,
-Tahsis edilen yer ile tescili talep edilen gayrimenkulün aynı taşınmaz olup olmadığı ve taşınmazın niteliklerinin belirlenmesi maksatıyla mahallinde uzmanlar tarafından keşif yapılması,
- Tahsisi istenilen arsa tutarının ödenmiş olması, ödenmemişse gayrimenkulün dava tarihindeki rayiç değerinin uzman bilirkişiler aracılığı ile tespit edilerek hükümden önce ödenmesi ,
-İmar parsellerinin hazırlanması esnasında, şuyulandırmaya tabi edilen parselden 3290 sayılı yasa ile değişik 2981 sayılı yasanın 18/b-c maddesi uyarınca düzenleme ortaklık payı(DOP) kesilip kesilmediğinin, kesilmiş ise uygulanan oranın belirlenmesi gerekir.
Mahkeme tarafından, yukarıda belirtilen şartlara göre yapılacak inceleme neticesinde, tescil isteğinin kabulü için yasal koşulların oluştuğu uygun görüldüğünde, 2981 sayılı yasanın 10/c maddesi gereğince tahsise konu yerde uygulanan düzenleme ortaklık payına göre tahsis miktarından bu oranda yapılacak indirimden sonra kalan miktarın tesciline karar verilebilir.
Av. Fatma Dilşad YELKEN
YORUMLAR