Bankacılar, vatandaşın tasarruflarını artırması ve kolay ev sahibi olabilmesi için hükümete Yapı Tasarruf Sandığı’nı önerdi. Yapı Tasarruf Sandığı, konut edinmeyi kolaylaştırıyor.
Yapı Tasarruf Sandığı, konut edinmek isteyenlerin belirli bir süre boyunca yaptıkları tasarruf karşılığında, piyasa koşullarından bağımsız olarak, düşük faizle kredi kullanmasını öngören kapalı havuz bir finansman sistemi. Yapı Tasarruf Sandıkları temel işleyişleri bakımından bankalara benziyor. Ancak birçok farklılık göze çarpıyor. Sandıklar sadece konut sektörüne yönelik olarak faaliyette bulunuyor. Kapalı havuz sistemine sahip oldukları için krediler için uygulanan faiz oranları piyasadan bağımsız ve daha düşük düzeyde oluyor. Örneğin Almanya’da hane halkına kullandırılan konut kredilerinde sandıklar 110 milyar euroyu aşkın büyüklükle bankalar içinde dördüncü sırada yer alıyor. İsviçre, Avusturya, Hollanda da sistemi uygulayan ülkelerden.
Vatandaşın daha kolay ev sahibi olmasını sağlayacak ve tasarrufları artıracak Avrupa’da uygulanan ‘Yapı Tasarruf Sandığı’ modeli, Türkiye’nin de gündemine girdi. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), çeyiz yardımı ve yarın devreye girecek devlet destekli konut hesabından sonra, ev sahibi olmayı kolaylaştırmak için ‘sandık’ formülü üzerinde duruluyor. Bankacılar, Avrupa’da başarıyla uygulanan ‘Yapı Tasarrufu Sandığı’ sisteminin Türkiye’de uygulanmasını önerdi.
Tasarrufları artıracak yeni formülle ilgili gelişmeyi Fikir Sofrası Düşünce Platformu tarafından düzenlenen Yeni Türkiye ve Ekonomide Güçlü Kalkınma Modeli Çalıştayı’nda konuşan Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan açıkladı. Bakan Elvan, şunları söyledi:
Tasarruf oranı düşük
“Tasarruf oranımız bildiğiniz gibi oldukça düşük. Şu anda gelişmekte olan ülkelerde tasarruf oranı yüzde 30, ülkemizde yüzde 15 düzeyinde. Tasarruf oranını artırıcı bazı tedbirler aldık. Bireysel emeklilik sistemi, konut ve çeyiz hesabı gibi uygulamaları getirdik ancak bunlara ilave olarak bir banka genel müdürümüz tarafından ‘yapı tasarrufları sandığı’ adı altında bir yapının oluşturulması önerisi getirildi. Özellikle bankacılık alanına yönelik Bankalar Birliği’nin kapsamlı bir çalışma yapması gerektiği gündeme getirilen konulardan biriydi.”
Bakan Elvan’a önerilen sistem, 17’nci yüzyıldan bu yana Almanya’da başarıyla uygulanıyor. Yapı Tasarruf Sandıkları, tüketicilerin konut edinmek için ihtiyaç duyduğu krediyi sağlamak amacıyla kuruluyor.
Ev sahibi olmak isteyenler ortak hesaba yani havuza düzenli ödeme yapıyor. Hesaptaki ödeme belirli miktara ulaştığında kredi kullanma hakkı doğuyor. Vatandaş havuzdan kredi çekerek, istediği evi piyasadan çok daha düşük maliyetle satın alabiliyor.
Almanya örneği nasıl?
1-Yapı Tasarruf Sandığı’nın en başarılı örneği Almanya’da 100 bin euroluk toplam tasarruf tutarının yüzde 40’ı havuzda biriktirilmek zorunda.
2-40 bin euro hesaba ödeme yapan 60 bin euro kredi kullanabiliyor.
3-Sözleşmede belirtilen tasarruf yapılacak asgari süre dolmadan hedeflenen miktara ulaşılması halinde bireylerin beklemesi gerekiyor.
4-Sözleşmelerde aylık tasarruf tutarı toplam konut tasarruf hesabının yüzde 0.3’ü ile yüzde 1’i arasında değişiyor. Bu da 100 bin euroda ayda minimum 300 euro ödeme anlamına geliyor.
5-Asgari tasarruf yapılacak sürenin en az 18 ay olması gerekiyor. İsteyen 10 yıldan fazla vadeyi de seçebiliyor.
6-Havuzda para birikirken, faiz de otomatikman vatandaşın hesabına işliyor.
7-Kredi aşamasında geri ödemelerde asgari taksit tutarı konut tasarruf hesabının yüzde 0.2-0.9’u olarak belirlenmiş.
8-‘Yapı Tasarruf Sandıkları’nın sürekliliği sisteme yeni girişler, kredi geri ödemeleri ve dosya masrafı olarak sandığa kesilen komisyon ücreti ile sağlanıyor.
Sistemin avantajı büyük
1-Birikim ve kredi aşamalarında önceden belirlenen sabit faiz oranı üzerinden işlem yapılıyor. Sistem dalgalanmalardan etkilenmiyor. Mortgage kredilerinde faiz oranlarında meydana gelebilecek değişimler geri ödemelere yansıyor.
2-Sisteminin sunduğu düşük faiz maliyeti ve öngörülebilirlik özellikle konut edinmek isteyen orta gelir grubuna önemli fayda sağlıyor.
3-Borç kullananlar kredilerini erken kapatmak istemeleri durumunda herhangi bir ceza ödemiyor. Mortgage’da erken ödeme cezası yüzde 1-2 arasında değişiyor.
YORUMLAR