Pamir & Soyuer Gayrimenkul Haberleri 2017 yılı 3. çeyrek raporu açıklandı. İstanbul Ofis Pazarı raporunda, İstanbul A sınıfı ofis pazarında gelişmekte olan bölgeler incelendi.
2017 üçüncü çeyrekte İstanbul A sınıfı ofis pazarı, gelişmekte olan ofis bölgelerinden Kağıthane Cendere Bölgesi’nde kullanıma açılan Nurollife, Seba Office Boulevard ve Vadistanbul projeleriyle hızlı bir büyüme kaydetti.
2017 üçüncü çeyrekte, İstanbul ana ofis bölgelerinde tüm işlemlerin yüzde 90,7’sini oluşturan, 65.011 m² yeni kiralama işlemi gerçekleşti. Bu işlemlerinin yüzde 79,8’i Ümraniye, yüzde 11,6’sı Kozyatağı, yüzde 5,2’si Maslak ofis bölgelerinde kaydedildi. 2017 üçüncü çeyrekte öne çıkan kiralama işlemi Vakıfbank’ın Ümraniye’deki Akkaya A1 ve A2 bloklarını (50.960 m²) kiralaması oldu.
İstanbul ana ofis bölgelerinde, planlama ya da inşaat aşamasında yaklaşık 1,38 milyon m² yeni ofis arzı bulunmaktadır. Gelecek ofis arzının %43’lük kısmını, finansal sistem düzenleyici ve denetleyici kurumları ile kamu bankaları yönetim merkezinin yerleşeceği Asya Yakasındaki İstanbul Finans Merkezi oluşturacaktır. İstanbul ana ofis bölgelerindeki A sınıfı ofis arzının, 2020 yılı sonunda, 4 milyon m² civarında olması bekleniyor.
2017 üçüncü çeyrekte İstanbul A sınıfı ofis pazarı, kurdaki dalgalanmalar ve yaşanan arz artışını dengelemek için kiralarda gerçekleştirilen düşüşle aktif seyrine devam etti. İstanbul ana ofis bölgelerinde toplam boşluk oranı %16,23 olurken; Avrupa Yakasında %17,95, Asya Yakasında ise özellikle Ümraniye’de gerçekleşen yeni kiralamalarla, boşluk oranı %18.02’den gerileyerek %12,97 oldu. Birincil kira değerinin 44 ABD $/m2/ay olarak kaydedildiği Levent-Etiler bölgesinde boşluk oranı %18,99’dan %19,52’ye yükselirken, artışta bölge dışına taşınan ofisler etkili oldu. Maslak ve Şişli-Zincirlikuyu bölgelerinde ise boşluk oranı sırasıyla %15,22 ve %19,15’e düştü. Gerçekleşen yeni kiralama işlemleriyle, Kozyatağı’nda boşluk oranı %19,51’den %18,11’e; Ümraniye’de %16,76’dan %8,61’e geriledi.
Türkiye Perakende Pazarı
Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) ve Akademetre Araştırma verilerine göre, 2017 Ağustos ayında perakende ciro endeksi Kurban Bayramı ve sezon sonu indirimlerinin etkisiyle rekor bir artış göstererek, geçen yılın aynı dönemine göre %32,4 artış kaydetti. 2017 üçüncü çeyreğinde ziyaretçi endeksi, geçen yılın aynı dönemine göre %1,9 azalırken; ciro endeksi, enflasyondan arındırılmadan incelendiğinde, %19,4 artışla 228 puana yükseldi. Eylül ayında kiralanabilir alan başına düşen ciro, Türkiye genelinde 822 TL/m² olarak gerçekleşirken; İstanbul’da 958 TL/m² oldu. 2017 üçüncü çeyrek metre kare verimliliği ise geçen yılın aynı dönemine göre %19,3 artarak 870 TL olarak kaydedildi.
2017 üçüncü çeyrekte Türkiye’deki alışveriş merkezi arzı, yeni açılan 6 AVM ile 11,64 milyon m²’ye ulaştı. Kişi başına düşen kiralanabilir AVM alanı Türkiye genelinde 145,95 m²/1.000 kişiye yükseldi ve Ankara 299,60 m²/1.000 kişiyle en büyük pazar olurken onu, 292,99 m²/1.000 kişi ile İstanbul ve 292,33 m²/1.000 kişi ile Bolu izledi.
2020 sonunda toplam arzın 14 milyon m² olması bekleniyor. Gelecek arzın %80’ini İstanbul, Ankara ve Bursa’daki AVM projeleri oluşturacak.
YORUMLAR