Sektörden lisans iptaline tepki
Rusya Federal Turizm Ajansı Rosturizm, "Türkiye'ye uygulanacak yaptırımlar nedeniyle Rusya'da faaliyet gösteren 3 Türk şirketinin iştiraklerini federal tur operatörleri listesinden çıkardığını" açıkladı. Bu karar, medyada "Bu şirketler, artık Rusya sınırları içinde turizm faaliyetlerinde bulunamayacak" diye yorumlandı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in imzaladığı, Türkiye'ye yönelik ekonomik önlemler alınmasını öngören kararname kapsamında yapılan düzenlemeye göre, Pegas Turistik, Anex Tour ve Coral Travel'in Rusya'da faaliyet gösteren iştirakleri, federal kayıtlardan çıkarılan operatörler oldu. Bu kapsamda, söz konusu 3 grubun Rusya genelindeki toplam 19 iştirakine yasak getirildi.
Rusya'da Türk şirketleri ve Türklerin kontrolündeki Rus şirketlerinin faaliyetlerinin yasaklandığı sektörler arasında turizm acentalığı faaliyetleri de bulunuyordu.
"PAZARDA İTİRAZLAR VE PANİK HAVASI VAR"
Türk Rus'un haberine göre kararın tam da on binlerce Rusyalı turistin yılbaşı tatili için adı geçen tur operatörleri kanalıyla yurtdışına gitmeye hazırlandıkları sırada kamuoyuna açıklanması kamuoyunda büyük yankı yarattı. M. Komsomolets gazetesi, turistler arasında "panik havası" yaşandığını, insanların "tatile gidip gidemeyeceklerini sormaya başladıklarını" yazdı.Ancak adı geçen turizm şirketlerinin yetkilileri, kesinlikle şu an için faaliyetlerde bir sorun olmadığını, herşeyin planlandığı gibi yürütüldüğünü açıkladılar.
ÇOK SAYIDA RUS VATANDAŞI DA İŞSİZ KALDI
Diğer yandan federal çalışma izinlerinin iptal edildiği açıklanan şirketler duruma itiraz ediyor. Örneğin Pegas Turistik'in Genel Müdürü Anna Podgornaya, "Şirketlerimiz ne Türkiye'de kurulu, ne de Rusya'daki şirketimizin hissedarları arasında Türk var. Bu yaptırımlar bizi kapsayamaz. Hukukçularımız gerekli itirazı yapacak" dedi. Rusya Turizm Endüstrisi Birliği Sözcüsü İrina Turina da, sözkonusu şirketlerin Putin'in imzaladığı yaptırım kararı kapsamında olmamaları gerektiğini vurguladı. Turina şirketlerin kapatılması kararı ile çok sayıda Rusya vatandaşının 1 Ocak'tan itibaren işsiz kaldıklarına da dikkat çekti.
TURİZM SEKTÖRÜNDE ŞOK YARATTI
DHA'nın haberine göre Rusya Federal Turizm Ajansı’nın, Rusya’daki Türk tur operatörlerinin faaliyetini durdurma kararı, turizm sektöründe şok etkisi yarattı. Sektör temsilcileri ’Korkulan oldu’, 'Sektörde çalışan 1.5 milyon kişinin en az yarısı işsiz kalır’ ve 'Türk oldukları için böyle bir kararın alınması insan haklarına aykırıdır’ değerlendirmesinde bulundu.
Rusya Federal Turizm Ajansı’nın (Rosturizm), Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in talimatı ve hükümetin kararnamesi üzerine Türk tur operatörlerini ’Tek Federal Kayıt’tan çıkardığına yönelik kararı, Rusya’dan yılda yaklaşık 4.5 milyon turistin geldiği Türkiye’de turizm sektöründe şok etkisi yarattı.
Kurucuları Türk vatandaşı olan veya Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre kurulan, 1 Ocak 2016’dan itibaren kayıttan çıkarılacak Pegas, Coral Travel, Anex Tour gibi tur operatörleri ve iştiraklerinin, Rus pazarında 1.5- 2 milyar dolar cirolara sahip firmalar olduğu açıklandı.
'KORKULAN OLDU’
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, bu kararın Rusya’nın art arda attığı, beklenen adımlarından biri olduğunu belirtti, "Korkulan oldu" dedi. Türk tur operatörlerinin lisanslarının iptalinin, 'Rusya’dan artık yurtdışına seyahat etmek zorlaşacak, birçok ülkeye seyahat yapılmasın’ anlamı taşıdığını söyleyen Osman Ayık, "En kötüsü, birkaç yıl sonra ilişkiler yumuşadığında, yeniden seyahat yaptırabilecek yapılar ortadan kalkmış olacak. Seyahatleri düzenleyebilecek tur operatörleri orada olmayacak. O operasyonları yapacak şirket kalmayacak.
Bunu sayın Putin’in Ruslara karşı da almış olduğu bir hareket olarak görüyorum. Pegas, Odeon, Anex denilen tur operatörleri sadece Türkiye’ye değil, Rusya’dan İspanya, Yunanistan gibi ülkelere de organizeler yapıyordu. Faaliyetten men, lisans iptali hemen hemen hiç kimse dışarıya gitmesin demektir. Tarifeli seferlere de izin verilmeyebilir. Şu anda hiçbir öngörüde bulunulamaz. Bu coğrafyadan, Rusya’dan hemen hemen hiç kimse gelmeyecekmiş gibi hareket etmek ve tüm tedbirlerin buna göre alınması gerekiyor" diye konuştu.
ÇOK SAYIDA KİŞİ İŞSİZ KALIR
Kararı 'çok kötü’ olarak değerlendiren Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Ali Kızıldağ, "On yıllardır bir sürü emekle, üst üste konulan taşla yapılan güzel bir evin bir dokunuşla yıkıldığını düşünün, öyle bir etki yaratır. Bir an önce artık gerekli girişimlerin kurulması ve o pazarın eski haline getirilmesi için neler yapılması gerektiğine bakmak lazım" dedi.
2016 için bazı otellerin hiç açmayacağını, açanların çoğunun da haziran- eylül dönemlerinde açıp, sezon bitimi kapatacağını kaydeden POYD Başkanı Kızıldağ, "Sezonlarını kısa tutarlar. Sezon dışındaki dönem istihdamında en az yüzde 70-80 kayba neden olur. Genel anlamda yaklaşık 1.5 milyona yakın insan çalışıyor. Dönemsel olmakla beraber en az yarısı işsiz kalır. Çok ciddi bir rakam. Kaygıyla izliyoruz" dedi.
İNSAN HAKLARINA AYKIRI
Alınan kararının üç tur operatörünün 19 iştirakine yönelik olduğunu belirten Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Yusuf Hacısüleyman, Rusya Federal Turizm Ajansı’nın, bizdeki Turizm Bakanlığı’na denk geldiğini söyledi. Bu tur operatörlerinin listeden 1 Ocak itibariyle çıkartılma kararının hangi gerekçeyle alındığının yazılmadığını kaydeden Hacısüleyman, şöyle dedi:
"Kararın gerekçesini bilmiyoruz. Ancak Türk şirketi olarak nitelendirilmekle beraber aslında bu şirketlerin hukuki yapılarının Rusya kanunlarına göre kurulduğunu biliyoruz. Bu şirketler Rusya’da vergilerini ödüyor. O yüzden hukuki anlamda faaliyetlerin durdurulmasına anlam veremiyoruz. Eğer sorun sadece bu şirketlerde Türklerin olması, Türklerin çalışması anlamındaysa bu tamamen insan haklarına aykırı bir uygulamadır.
Bu siyasi ve politik gerilimin bir gün muhakkak ortadan kalkacağına inanıyoruz. Ancak insanların ticari faaliyetlerine yönelik bir kararı ileride tekrar telafi etmek mümkün değildir. Etnik kimliğe bağlı bir uygulama yapıldıysa, böyle bir uygulama dünyanın neresinde olursa olsun insan haklarına aykırıdır."