İnsanlık Tarihinin En Pahalı 10 Projesi
Team Sky rider and Tour de France Winner Chris Froome crosses the English Channel by bicycle, using the Eurotunnel service tunnel and supprt by Jaguar Cars.
Dünya hızla değişmeye ve gelişmeye devam ediyor. Yeni yapılar ve devasa projeler hayatımızı kolaylaştırırken, bazen de hepimizi hayrete düşüren tasarımlarıyla bizleri şaşırtıyor.
Tabi ki böylesine bir değişim kendiliğinden olmaz. Bir proje için yüzlerce hatta binlerce insanın bir arada çalışması gerekebilir. Bu yüzden de proje tasarlama ve onu hayata geçirmek için belirli bir bütçe gerekir. Kimi zaman bu bütçeyi devlet sağlar, kimi zaman ise zengin yatırımcılar fırsatı kaçırmaz. Ancak bir gerçek var ki o da paranın tam anlamıyla dünyayı bile değiştirebileceğidir.
Günümüzde insanlar, eski tarihi şahsiyetlerin çizdiği projeleri bitirmenin derdinde . O tarihlerde imkansız olarak bakılan çalışmalar şimdi birkaç günde teslim ediliyor. Bunu yaparken dağları delmek, nehirleri yönlendirmek, yeni adalar inşa etmek ve bunlara benzer birçok imkansız gibi görünen projelere imza atmak çocuk oyuncağı gibi geliyor. Bu gidişatsa yakın bir zamanda duracağa ya da yavaşlayacağa benzemiyor.
Ancak en nihayetinde tam anlamıyla her şey paranın miktarına bağlıdır. Bir yol yapmak için bile asfalt dökmek, bağlantı kabloları döşemek ve bu hizmeti verecek işçileri motive etmek için belirli bir ücret ödemek gerekir. Bir şeyler inşa etmek için yılda yüzlerce milyar lira, dolar, Euro harcanmaktadır. Artan nüfusla birlikte dünyayı daha da büyük hale getirebilmek için daha fazla projeler tasarlamak gerekli. Tabi bunun içinde para!
Aslında günümüzde insanoğlunun bilinmeyeni aydınlatma uğruna yaptığı masrafların daha fazla olduğunu görüyoruz. Bu durumun da en büyük kanıtı tüm zamanların en pahalı uzay projeleri. Yazımızda ise insanlık tarihi boyunca tamamlanmamış en pahalı inşa projelerinin listesini sizler için derledik. Yapı maliyetleri enflasyon düzenlenmesine tabi tutulmuş olup, günümüz için gerçekleştirilecek olsalardı maliyetleri ne olurdu sorunun da cevabını yansıtmaktadır.
Huzurlarınızda insanlık tarihinin en pahalı 10 projesi:
10-Manş Tüneli
22.4 Milyar Dolar
Chunnel Tunnel ya da Channel Tunnel ismiyle de bilinen Manş Tüneli, İngiltere’nin güney sahillerinden Fransa’nın kuzey kıyılarına uzanan su altı yoludur. Bu tüneli tamamlamak için 14.000 işçi çalışmış. Ayrıca İngiliz şirket işin sonunda maliyeti, 22.4 milyar dolar olarak açıklamış. Tünel şu anda finansman grubu Eurotunnel tarafından işletilmektedir. Emniyeti, güvenliği ve çevre tedbirleri, projenin başlangıçtaki fiyatını tahmini olarak %80 oranında artırmıştır.
Tünelin delme makineleri ile kazılmasına 1988 yılında başlandı ve 1994 yılında faaliyete girdi. 10 çalışan inşa sırasında trajik bir şekilde hayatını kaybetti. Manş Tüneli üç parçadan oluşmuştur. 7.6 metre çapında iki demir yolu tüneli ve 5 metre çapında bir hizmet tüneli bulunmaktadır. Bölümlerin her biri yerin 9.5 metre altındadır.
Manş Tüneli’nde birçok kez yangın çıkmıştır. Bu tarz olayların birkaçı yaralanmalara sebep olsa da proje birkaç ay askıda kaldıktan sonra tüm hızıyla devam etmiştir. Bu sırada yasa dışı yollarla İngiltere’ye giriş yapmak için tüneli kullanmaya çalışan birçok insan güvenlik görevlileri tarafından durdurulmuştur. Bu tünelde Eurostar adındaki tren ile yolculuk yapılmaktadır.
9- Big Dig (Boston Merkez Arter/ Tünel Projesi)
23.1 Milyar Dolar
Planlanması bir kabus olan ve devasa bir bütçeye mal olan Big Dig, mükelleflere 23.1 milyar dolara mal olmuştur. Bu projeden dolayı Boston bölgesinde bazı önemli otoyollar onarılmak zorunda kaldı. Bölgedeki karayolu ağının ana arteri Route I-93, Thomas P. O’Neill Jr. Tüneli’ne eklenerek şehrin kalbine doğrudan ulaşabilmek için yönlendirildi.
Proje mali ve idari sorunlardan başını kurtaramadı. Bazı önemli tasarım kusurlarının giderilmesi için devlet iade edilmek üzere 400 milyon dolar ödedi. İnşaat sırasında tavandaki bir beton levha otomobilin üstüne düştü ve sürücü trajik bir şekilde hayatını kaybetti.
Tünel inşa sırasında, işlemlere devam etmeden önce antropolojik bir şekilde incelenmeye alınan batık gemiler de dahil olmak üzere birçok engelle karşılaştı. Big Dig, programın 10 yıl gerisinde kalarak bitirilebildi ve milyar dolarlık maliyeti beklenilenin çok üzerindeydi.
Kansai Uluslararası Havalimanı
29 Milyar Dolar
Kansai Uluslararası Havalimanı 29 milyar dolarlık bir bütçeye mal oldu. Bu havalimanı Japonya’nın dışında, Osaka Körfezi’nin ortasında bulunmaktadır. Kansai Uluslararası Havalimanı insan yapımı bir adanın üzerindedir. Bu ada sık görülen depremlere ve bölgenin gelgitlerine dayanıklı bir şekilde inşa edilmiştir. Bu yapının suyun üzerine yapılmasının bir başka nedeni ise gürültü şikayetlerini engellemektir. Metal destekli sütunları ve diğer yapı malzemelerini, bu havalimanının batmasını önlemek için yıllar boyunca ekleme yöntemiyle kurdular. 2012 yılında hizmete açıldı ve ücretsiz servis aracılığıyla Terminal 1’e bağlandı.
7 Kaliforniya Yüksek Hızlı Tren
33+ Milyar Dolar
2015 yılında başlanıldı ve Phase 1’in 2029 yılında tamamlanması planlanıyor. California Yüksek Hızlı Tren Projesi şu anda zaten başlangıç bütçesini aşma yolunda ilerlemektedir. İlk projenin büyük bir çoğunluğunda, öncelikle yüksek hızlı demiryolu ile büyük ABD eyaletlerinin bazılarının bağlanmış olması planlanıyor. Projenin genel müdürü Jeff Morales, proje başlangıç bütçesi olan 33 milyar dolardan daha pahalıya mal olmasının, yeni gelişmekte olan teknolojilerin maliyet hesabına eklenmemesinden kaynaklı olduğunu söylüyor. Başlangıç kademesinde Merced, Bakersfield’e bağlanacak. Sonuç olarak San Fransisco ve Los Angeles arası, saate 355 kilometrelik bir hızı destekleyen raylar ile birbirlerine bağlanacak.
6 Songdo Uluslararası İş Bölgesi (IBD)
40+ Milyar Dolar
Güney Kore’nin dışında Seul kentinde doldurulmuş okyanus üzerindeki araziye inşa edilecek olan Songdo Uluslararası İş Bölgesi (IBD) 40 milyar doların üzerinde bir bütçeye mal olmuştur. Bu iş merkezi, otomatik geri dönüşüm sitelerine ve başka teknolojik yeniliklere de sahip. Burası tam olarak bitirildiğinde yaygın WiFi ile tamamlanmış, benzeri olmayan bir “akıllı şehir” olacak.
Central Park da dahil olmak üzere, diğer şehirlerin simgeleri de kopyalanarak buraya inşa edilecek. Burası tavşanlarla dolu ve etrafında geyiklerin dolaştığı küçük bir ada bulunacak. Songdo IBD, işletmelerin ve turistlerin ilgisini kazanabilmek için inşa ediliyor ve Incheon Uluslararası Havaalanı’na da yakın bir konuma yerleştirilecek.
5 Dubailand
76+ Milyar Dolar
Dubai’deki finansal kriz nedeniyle 2008 yılında bu projenin inşası durdurulmuş, daha sonra 2013 yılında inşasına devam edilmişti. Dubailand’ın yapımı yatırımcılara 76 milyar doların üzerinde bir bütçeye mal olmaktadır. Eğer bitirilirse, dünyanın en büyük ve en pahalı eğlence tesislerinden bir tanesi olacak. Dubailand aslında Disney temalı bir park. İçerisinde IMAX sinema ve birçok atraksiyon planları da bulunmaktadır.
Dubailand, özellikle Binbir Gece Masalları’nın yer aldığı Arap kültürüne dayalı bir tasarıma sahip olacak. Ailelere yönelik turizm için Dubai’nin gözde bir mekana gerek duyduğu düşüncesi ve bölgedeki diğer şehirler ile rekabet etme planları, bu projenin arkasındaki itici güç olmuştur.
4 Kral Abdullah Ekonomi Şehri
86 Milyar Dolar
Kral Abdullah Ekonomi Şehri’nin inşası bittiği zaman 86 milyar dolara mal olacağı tahmin ediliyor. Mekke’ye 1 saat uzaklıkta yar alan şehrin, Suudi Arabistan için büyük ve yeni bir turizm merkezi haline geleceğinden emin olabilirsiniz. Bünyesinde iki adet lüks oteli barındıran şehirde; kaliteli villalar, bazı prestijli üniversiteler ve bir de devasa havaalanı da bulunmaktadır.
Kral Abdullah Ekonomi Şehri, gayrimenkul grubu olan Emaar Properties tarafından inşa edilmektedir. Bu grup Dubai’deki dünyanın en uzun binası olan Burj Khalifa ile tanınmaktadır. Ericsson, Ethraa için bilgi ve iletişim teknolojisinin altyapısı üzerinde çalışacak. Ethraa, Kral Abdullah Ekonomi Şehri’nin bünyesinde bulunan “akıllı şehrin” adıdır.
3 Kashagan Sahaları
116 Milyar Dolar
Hazar Denizi üzerine yerleştirilen Kashagan Sahaları, son 40 yılda yapılan en büyük petrol keşfini temsil etmektedir. Bu proje için 116 milyon dolar harcanmıştır. 2017 yılında başlanacak bu işletmenin günlük 90 bin varilin üzerinde petrol üretmesi bekleniyor. Geri kazanılabilir petrolün sayısının 13 milyar varil olması bekleniyor.
Borulardaki sızıntı ve diğer zorluklar projenin tamamlanmasının gecikmesine neden olmuştur. Bu sahanın yüksek basınç altında olması, sondaj için tehlike arz etmektedir. Projenin ortakları, üretim aşamasından sorumlu Shell ile Exxon Mobil, Total, Çin Ulusal Petrol Şirketi, KazMunaiGas, INPEX ve AgipKCO gibi şirketlerden oluşmaktadır.
2 Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS)
150 Milyar Dolar
Uluslararası Uzay İstasyonu olarak bilinen modüler yörüngedeki araştırma istasyonun tamamlanması yaklaşık olarak 150 milyar dolara mal oldu. Bu rakam şaşırtıcı görünebilir, ancak birçok ülkenin bu projeye katkıda bulunduğunu aklımızda tutalım. Amerika, Rusya, Kanada, Japonya, Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, İtalya, Norveç, İspanya, İsveç ve İsviçre gibi ülkeler Uluslararası Uzay İstasyonu projesine katkıda bulunmuşlardır.
En sonunda bu araştırma istasyonuna ne olacağını hiç merak ettiniz mi? 2020 yılında okyanusa çarpması planlanıyor. Bu demektir ki istasyon, 26 yıl hizmet verecek. Rus roketleri ve uzay mekiği ISS’in yapımında kullanılan başlıca araçlardır. Modüllerin her biri Dünya’da inşa edildikten sonra, uzayda birbirlerine monte edilmiştir. Bu istasyon, gerekli basınçlandırma ekipmanını ve yatakhaneleri içeren Rus modülü Zvezda eklendiği zaman iki yıllık inşaat halindeydi.
1 ABD Eyaletler Arası Otoyol Sistemi
459 Milyar Dolar
2015 yılı itibariyle ABD Eyaletler Arası Otoyol Sistemi’nin 459 milyar dolara mal olacağı beklenmekteydi. Bu yolun yapımını en çok da ABD’nin 34. Başkanı Dwight D. Eisenhower üstlenmişti. Başkan’ın fikri olan bu proje, sadece ulaşım ile ilgili değildi. Acil durumda piyadeleri harekete geçirmesinin yanı sıra, ulusal savunma için çok önemli bir proje olduğunu düşündüğü Eyaletler Arası Otoyol Sistemi’ni parlamentoya önerdi.
Bu projenin yapımına 1956 yılında başlandı. Projede eyaletler arası ulaşım için yeni güzergahlar oluşturuluyor ve eski güzergahlar da bu amaca hizmet etmek amacıyla dönüştürülüyordu. Eyaletler Arası Otoyol Sistemi’nin ilk aşaması 1974 yılında Nebreska’da tamamlandı. Son parça ise Colorado I-70 güzergahında 1992 yılında bitirildi.
Beklenilenden daha pahalıya mal olmasına ve bitirilmesi çok uzun bir zaman almasına rağmen bu Eyaletler Arası Otoyol Sistemi, birçok yönden Amerika Birleşik Devletleri’ne ve ülke ekonomisine katkıda bulunacaktır. Taşımacılık maliyetleri nakliye şirketleri için %17 daha düşük olacağından, bu durum firmaların da işine gelmektedir.